Povijest filma
U želji da saznam više o toj "sedmoj" umjetnosti uzeo sam malo slobodnog vremena i pretresao internet za korisnim informacijama i mogu vam reči da nisam mogao ni zamisliti koliko je zapravo opširna i zanimljiva filmska povijest.
Na jednoj od net enciklopedija našao sam zanimljivu definiciju filma :
"Film je vizualna projekcija u pokretu, koja je najčešće ozvučena. Razlika između filma i snimke je u tome što film gradi neko očekivanje koje zatim ispuni (npr. rijeka koja teče je snimka, a rijeka koja teče i zatim se ukaže brod je film).
Riječ "film" dolazi od engleske riječi za "tanki sloj", i to zbog sloja kemijskih tvari koji se nanosio na filmsku traku."
Počeci filma sežu u daleku prošlost, možda i dalju nego što možemo zamisliti. Naime prve skice "camere obscure" skicirao je i opisao još 1500 g. Leonardo Da Vinci. To je bila primitivna kutija od dasaka sa rupicom na jednoj strani, a unutar kutije nalazila se svijeća koja je isijavala svijetlo kroz rupicu, te ako se ispred nje stavio neki predmet, tako da se na zidu mogla pratiti projekcija tog predmeta.
Prije toga poznati su principi današnje projekcije u staroj Kini. Bila je to projekcija sijena na praznom bijelom platnu, okrenutom prema publici. Prve spoznaje o prolasku svijetlosti kroz prozirne predmete opisao je 1589 John Baptist Porta. On je na staklo ucrtavao slova i slike, te ih okretao prema suncu i promatrao sjene na podu. Bila je to preteča tzv. Čarobne svjetiljke poznatije u povijesti kao «Laterna Magica».
Njemački svećenik fizičar i matematičar Athanasius Kircher u 17 stoljeću konstruirao je uređaj pomoću kojega je noću projekcirao slike na suprotnoj zgradi, na koju je stavio veći papir. Izvor svjetla bila je obična svijeća. A da bi dobio oštru sliku, ispred crteža je stavio leću. Ovakva naprava je kod ljudi izazvala strah i paniku.
Nizozemac Cristian Huygens razvio je 1659 godine izum koji je imao sve osnovne elemente suvremenog projekcijskog stroja – Laternu magicu.
Sličnu napravu konstruirao je Danac Thomas Walgenstein, tekođer u to vrijeme. Povjesničari još nisu ustanovili kome dati prioritet. Pitanje je nije li Walgenstein kopirao Huygens izum. Naime sačuvani su jedino dokumenti o izumu Huygensa. Kircher prvi je temeljito opisao Laternu magicu, a skicu je 1690 objavio Claude F.M. Dechales.
No ove slike su bile nepokretne, no imaju veliko značenje, jer je izumljena projekcija. 1800 godine Belgijanac Gasper Robertson izumio je uređaj kojeg je nazvao phantaskop. Ovaj je uređaj snimke pokazivao kao stražnja projekcija, a gledatelje je zadivio pokretnom slikom, koju je postizao tako da je projektor, približavao ili udaljavao od projekcijskog platna. Ako tome dodamo da je među prvima sliku poprati tonskim komponentama, te da je održao brojne uspjele projekcije u Parizu, Budimpešti i Beču, bit će jasno što je phantaskop značio za ono vrijeme.
Od 1874-1894 godine traje razdoblje kronofotografije ili fotografije u vremenu, koja je preteča današnji kinematografije. Tako 1874 godine francuski astronom Pierre Janssen konstruira fotografski «revolver» koji jednim okidanjem bilježi 48 snimaka u nizu.
Majstor serijske fotografije smatra se Edward Muybridge koji je ovaj sistem fotografije upotrijebio kao sredstvo analize pokreta životinja i ljudi. Najpoznatiji je njegov pokus iz 1867 godine sa 24 foto-aparata, jedan do drugoga, koje je postavio poprečno na smjer kretanja konja. Postavio je konopce koje čije je krajeve povezao sa okidačima fotoaparata. Kako je konj prolazio i trgao konopce, redom je pokretao okidač na foto-aparatu i vršio samosnimanje. Rezultat su bile fotografije konja u vremenskim intervalima, što je dokazalo da konj dok trči u nekim trenutcima ne dodiruje tlo.
Njemački fotograf Ottomar Anschűtz između 1885 i 1894 konstruira tahyskop što bismo mogli u slobodnom žargonu zvati «električnim brzogledačem». Snimke su se montirale na velike okrugle ploče koje se promatraju na posebnoj napravi tahyskopu, koji u trenutku kada se pojedinačna slika nađe pred otvorom za reprodukciju, okida električnu bljeskalicu, te slika bude osvjetljenja sa stražnje strane. U početku, takve snimke mogao je gledati samo jedan čovjek, dok se nekoliko godina kasnije nakon usavršavanja nije dobila dimenzija od 6x8 metara. Taj je izum predstavljen u Berlinu 1894. godine.
Nekoliko godina ranije, odnosno 1889 godine George Estman pronalazi celuloidnu podlogu.
Louis Aima Augustin Le Prince konstruirao je prvu filmsku kameru, a iste godine Engls William Friese, radi kameru za film širok 100 mm.
Sljedeće značajno ime je Thomas Alva Edison koji je 1888 godine prijavio uređaj kinematoskop, a sam patent je javno prezentiran tek četiri godine kasnije. Taj uređaj je prvi projektor koji je poznat u povijesti filma. Međutim Edison je za kinematografiju poznat i po činjenici da je koristio film širine 35 mm koji je i danas profesionalni i najrašireniji filmski format.
Za filmsku je umjetnost zaslužan i Max Skladanowsky koji je kamerom koju je konstruirao 1892 snimio prvi film i projekcirao ga 1895 godine u Berlinskom vrtu uz pomoću uređaja, bioskop. Projektor se u dosta detalja razlikovao od onog Edisonovog, no značajna je činjenica da za razliku od Edisonovog kinematoskopa, Skladanowskyjev Bioskop je moglo gledati puno ljudi istovremeno.
Rođendanom kinematografije smatra se 28.12.1895. godine kada su braća Lumiere (August i Louis) svojim univerzalnim uređajem «kinematografom» koji je služio kao kamera i projektor, održali u pariškom Grand Cafe-u prvu projekciju svojih filmova. Prva filmska projekcija prethodno navedene brače: "Izlazak radnika iz tvornice" trajala je tek nekoliko minuta, a priređivačima je donijela prihod od 35 franaka. Od toga dana počinje mnogobrojno usavršavanje filmskih kamera, projektora i raznih drugih "igračaka", te spcijalnih efekata koji su današnji film doveli do ... ???
 
|
